Geletterdheid bij kleuters
Leerkrachten van groep 1 en 2 hebben de opdracht álle kleuters voldoende bagage mee te geven richting groep 3. Het proces van het leren lezen en schrijven begint al heel vroeg. In de eerste jaren is de mate waarin dat proces zich ontwikkelt sterk afhankelijk van het opgroeien in een al dan niet taalrijke thuissituatie. Mede daardoor verschillen kinderen bij binnenkomst in groep 1 al sterk van elkaar in geletterdheid.
Kinderen die in hun voorschoolse periode beperkte ervaring hebben opgedaan met geletterdheid, zijn in het nadeel om onze taal goed te begrijpen en om te leren lezen. In de groepen 1 en 2 zal om die reden dan ook veel aandacht uit moeten gaan naar kinderen die bij binnenkomst al een taalachterstand blijken te hebben. In de kleutergroepen wordt een rijke taalomgeving gecreëerd waarin kleuters worden uitgedaagd tot geletterde activiteiten en tot actief denken binnen brede en essentiële thema's waar veel prentenboeken aan kunnen worden gekoppeld. Er wordt niet gewerkt met de gebruikelijke kleuterthema’s als lente, herfst en Sinterklaas, die eerder als ‘onderwerpen’ gezien kunnen worden. Het opbouwen van kennis en begrip van de wereld aan de hand van essentiële thema's vormt het beginpunt waaraan cruciale vaardigheden rondom beginnende geletterdheid gekoppeld worden. Ieder thema duurt minimaal 3 tot 4 weken. Gedurende die weken speelt het thema dagelijks een rol in het voorlezen, het spel, gesprekken, creatieve opdrachten en andere activiteiten in de klas.
Programma
Tijdens verschillende bijeenkomsten komen o.a. de volgende onderwerpen aan de orde:
- gezamenlijk voorbereiden van thema ‘s
- voorlezen en verwerken
- Bedenken van goede vragen op verschillende begripsniveaus
- de lees- en schrijfhoek
- creatief schrijven
- de rol van de leerkracht tijdens het spel
- extra interventies
Start van het project
We adviseren de school te starten met een voorlichting van het project voor de leerkrachten van groep 1 en 2 en andere belangstellende teamleden. Deze voorlichting heeft een vrijblijvend karakter. Het doel van de voorlichting is dat alle betrokken teamleden op de hoogte zijn van de inhouden en werkzaamheden die bij het project horen. Het is belangrijk dat ‘Geletterdheid bij kleuters’ past bij de visie van de school en dat leerkrachten achter het project staan. Indien een school er voor kiest om na de voorlichting te starten met het project, wordt de voorlichting niet gefactureerd. Na de voorlichting volgt een gesprek op de school met het managementteam en worden afspraken gemaakt over het aantal bijeenkomsten en de inhouden. Op basis van dit gesprek wordt een offerte opgesteld door ‘Lezen in school’. De begeleiding start wanneer de getekende offerte is ontvangen. Scholen kunnen ieder moment van het schooljaar met ‘Geletterdheid bij kleuters’ starten.