Op basis van wat we tot nu toe weten over begrijpend lezen is door het lectoraat geletterdheid van de Hogeschool Utrecht een nieuwe aanpak voor begrijpend lezen ‘DENK! Werk aan groei in begrip’ ontwikkeld.

Begrijpen wat je leest is de essentie van lezen en daarmee één van de meest belangrijke vaardigheden die leerlingen moeten ontwikkelen op school. Dit zou begrijpend lezen tot één van de meest uitdagende en boeiende vakken op school moeten maken. Dit blijkt allerminst het geval te zijn.

Programma

Leerkrachten worden in hun lessen geconfronteerd met leerlingen die weinig gemotiveerd zijn voor het vak begrijpend lezen. Ook passen leerlingen de kennis uit de begrijpend leeslessen niet toe bij andere vakken, zoals wereldoriëntatie. Inmiddels is uit onderzoek bekend dat het stellen van vragen op de wijze zoals we gewend zijn vanuit de methodes, of het aanleren van strategieën niet automatisch leidt tot betere begrijpend leesresultaten en ook niet leidt tot gemotiveerde lezers. Daarnaast vragen leerkrachten zich af hoe ze begrijpend lezen volgens de nieuwste inzichten vorm moeten geven.

Met andere woorden begrijpend lezen is een zorg. Wat is er aan de hand?

Uit (internationaal) onderzoek blijkt dat er elementen zijn die ervoor zorgen dat leerlingen juist wél betrokken met begrip kunnen lezen. Van groot belang zijn:

- Het opbouwen van achtergrondkennis

- Motivatie

- Praten en schrijven over boeken

Bovenstaande bevindingen zijn uitgewerkt in het DENK!-project. DENK! is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:

1. Denkend lezen
2. Themagericht lezen
3. Werken met boeken
4. Lezen vanuit interesse en motivatie
5. Samenwerkend leren

Twee keer per jaar is er een begeleidingscyclus voor de individuele leraren. Deze bestaat uit een voorgesprek, een observatie van een DENK!-les en een feedbackgesprek na afloop van de observatie. Leraren werken aan hun eigen geformuleerde persoonlijke doelen. Tijdens de uitvoering van de begeleidingscyclus gaat een teamlid mee, zodat deze getraind wordt om deze begeleiding over te nemen van de externe begeleider.

Start van het project

We adviseren de school te starten met een voorlichting van het project voor de hele school. Deze voorlichting heeft een vrijblijvend karakter. Het doel van de voorlichting is dat het gehele team op de hoogte is van de inhouden en werkzaamheden die bij het project horen. Het is belangrijk dat DENK! past bij de visie van de school en dat leerkrachten achter het project staan. Indien een school er voor kiest om na de voorlichting te starten met het project, wordt de voorlichting niet gefactureerd. Na de voorlichting volgt een gesprek op de school met het managementteam en worden afspraken gemaakt over het aantal bijeenkomsten en de inhouden. Op basis van dit gesprek wordt een offerte opgesteld door ‘Lezen in school’. De begeleiding start wanneer de getekende offerte is ontvangen. Scholen kunnen ieder moment van het schooljaar met DENK! starten.